Via Twitter werd ik geattendeerd op een kinderboek uit de jaren zeventig: De vis en de jongen van Dolf Verroen met tekeningen van Ton Frederiks. Het verhaal van een vis en een jongen die beiden gaan vissen. De jongen wil een vis vangen en de vis een jongen. Dat laatste lukt want de vis is sterker dan de jongen. Eenmaal thuis gaat ze de jongen op de keukentafel klaarmaken voor het avondeten. Volgens moeder Vis is dit helemaal oké, want ‘Mensen zijn toch geen vissen. Mensen hebben geen gevoel.’
Het werkt altijd goed om dingen om te draaien, situaties van de andere kant te bekijken. Dat wil niet zeggen dat dit omdraaien altijd terecht is, het helpt om uit de gewoonte te stappen iets alleen maar op één manier te bekijken, de mensenmanier. Inmiddels weten we uit onderzoek wat we met ons blote oog al veel langer hadden kunnen waarnemen, dat vissen ook gevoel hebben en pijn lijden.
Ergens in de jaren tachtig maakte ik een tekeningetje van een kip die naar de markt ging om boodschappen te doen. In plaats van kippenboutjes zitten er armen en benen in haar boodschappentas. Hetzelfde idee en veel minder goed getekend, maar hoe achteloos we in de supermarkt dierlijk voedsel in ons boodschappenmandje gooien, om nog maar te zwijgen over waar dit vlees of die vis vandaan komt.