JG Ballard: De Brandende Aarde (1964)

In 1964 verscheen dit derde rampenboek van de Britse sciencefictionschrijver JG Ballard in een serie van in totaal vier. Het eerste deel uit deze serie heette De Wind van Nergens, het tweede De Verdronken Aarde, daarna volgde De Brandende Aarde. Ik moest aan dit derde boek denken toen ik dit bericht las op de website van het AD: Weermannen schrikken: eind volgende week kan het 40 graden worden. In De Verdronken Aarde was het een uit balans geraakte zon die zorgde voor een verhoging van de temperatuur op aarde tot 50 graden Celsius rond de Poolcirkel. In De Brandende Aarde is het een jarenlange droogteperiode die veroorzaakt wordt door een dun vlies van polymeer dat als gevolg van watervervuiling de zeeën bedekt. Wat de reden ook was, het was Ballard in zijn boeken altijd te doen om de ontwrichtende gevolgen van een wereldomvattende ramp voor mens en maatschappij. Maar ook zonder een dergelijke ramp lukt ons dat al heel goed. Eng goed.

Allemaal maar sciencefiction? In 1978 interviewde journalist Jon Savage de schrijver en daarin deed Ballard een akelig goede voorspelling wat betreft de komst van social media, de digitale wereld en selfies:

“I think the biggest developments over the next twenty, thirty years are going to be through the introduction of VHS systems, and I don’t just mean the cassette thing, playback gadgets, but when, say, every room in everybody’s house or flat has got a camera recording what’s going on, the transformation of the home into a TV studio is a creation of a new kind of reality. A reality that is electronic.”

“… when you at last get a camera, you spend your time photographing children in a paddling pool. But after a while, you get more ambitious and you start taking an interest in the world at large. I think the same thing will happen, beginning with people endlessly photographing themselves, shaving, having dinner together having domestic rows. Of course, the bedroom applications are obvious. But I think they’ll go beyond that, to the point where each of us will be at the centre of a sort of non-stop serial, with all kinds of possibilities let in.”

“I can see that coming. But I can see a sort of huge extension of video. Live material which will be accessible at the press of a button, so that as now you can dial a poem or a record of the weather, you’ll be able to dial a visual input of, say, all the newsreel material filmed yesterday in Los Angeles – I’m talking about somebody living in a London suburb.”