De BreinWijzer

De verkiezingen zijn achter de rug en menige stemwijzer is geraadpleegd om tot een ‘weloverwogen bewuste keuze’ te komen, maar misschien was een breinwijzer veel beter geweest. Afgelopen middag werd op de campus van de Universiteit van Tilburg een symposium gehouden over neuromarketing. ‘Meer dan 90% van onze aankoopbeslissingen worden onbewust genomen. Dit symposium gaat op zoek naar de onderzoeksmethoden, de toepassingen en de ethische aspecten van neuromarketing. Is neuromarketing onschuldige verleiding, of grensoverschrijdende misleiding?’ (bron: Academic Forum)

Wat ik hoorde op dit symposium deed me meteen terugdenken aan de afgelopen weken, de verkiezingen en de politiek in het algemeen. Daar waar wij moderne mensen met ons moderne brein denken dat we de baas zijn over ons denken en onze keuzes, daar hebben wij het mooi mis. Veel beslissingen gebeuren nog steeds door een ouder deel van ons brein, het limbische systeem. Dit plaatje dat werd getoond door Paul Postma (marketingautoriteit, PPMC) toont hoe het ongeveer zit met de werking van ons brein:

Het limbische systeem is onder andere verantwoordelijk voor follow the leader gedrag, bijvoorbeeld bij koeien. Steekt de leider van een kudde de weg over, dan zal de rest meteen volgen. Blijft de leider staan, dan ook alle andere koeien. Deze manier van besluitvorming zie je tegenwoordig wel vaker voorbijkomen in het nieuws, ook op een dergelijk hoog niveau van bestuur, tot staatshoofden aan toe, dat je eigenlijk zou mogen verwachten dat de cortex hier op zijn minst af en toe zijn werk doet. Waarmee ik uiteraard geenszins bepaalde staatshoofden of regeringsleiders wil gelijkstellen aan het limbische systeem of het brein van een koe…

Wetende hoe het brein werkt, met een cortex die dus ‘pas’ 1 miljoen jaar oud is, betekent dat je als mens met een aantal dingen rekening kunt houden. Paul Postma noemt dit de lessen van het brein. Een van zijn gouden breinregels is ‘Wees voorzichtig met voor de hand liggende oplossingen’. Als je ziet met welke oplossingen politici op de proppen komen voor de problemen van onze tijd, dan heeft dit toch veel weg van zo’n breinfoutje. Files? Dan meer asfalt. Voedselprobleem? Dan meer en grotere megastallen.

Een andere gouden breinregel is ‘Korte termijn telt voor het brein zwaarder dan de lange termijn’. Dit verklaart weer waarom veel politici vooral denken in korte termijn oplossingen. Het brein (het limbische systeem) denkt niet graag ver vooruit. Dat brein wil een reep Mars, nu! Later is voor later.

Hadden we maar een goede breinwijzer gehad, of op zijn minst een paar wetenschappers die politici tijdens een debat hadden kunnen wijzen op de valkuilen van ons brein.