In To Kill a Mocking Bird is Atticus Finch een advocaat in een dorpje in Alabama in de jaren 30. Hij neemt de verdediging op zich van een zwarte man die ervan wordt beschuldigd dat hij een blanke vrouw heeft verkracht. Hij ondervindt veel tegenwerking van de blanke bevolking, maar zijnde een man van principes en geloof in de gelijkheid van alle mensen zet hij door. Recht zal geschieden.
Het boek van Harper Lee uit 1960 is een klassieker en verplicht leesvoer op Amerikaanse scholen. In 1962 werd het verfilmd onder regie van Robert Mulligan met Gregory Peck in de rol van advocaat en Brock Peters als de verdachte Tom Robinson. Het boek heb ik nooit gelezen, maar de film is prachtig. En erg fijn dat Atticus Finch laat zien dat niet alle blanke mensen racisten zijn, integendeel. Er zijn ook goeie blanken, hele goeie. Dat moet de lezers en kijkers toch een fijn gevoel hebben gegeven. Racisme, dat is iets van vroeger. Nu weten we wel beter, dus hou er nu maar alsjeblieft over op.
Helaas lijkt het erop dat het boek decennia lang ook een soort sussertje is geweest voor het hoofd en de ziel. Niet alleen maar omdat nu door de hele Black Lives Matter beweging wel blijkt dat racisme (en ongelijkheid en vooroordelen) nog steeds bestaat en diepgeworteld is, maar ook omdat Atticus Finch niet helemaal heilig bleek te zijn. In 2015 werd het 2e boek van Harper Lee uitgegeven dat eigenlijk al geschreven was in 1957, dus nog voor To Kill a Mockinbird. Het boek heet Go set the Watchman en speelt zich af 20 jaar nadat Atticus Finch de verdediging op zich nam van de zwarte Amerikaan. Eigenlijk is het boek de eerste versie maar werd door de uitgever geweigerd en ze moest het herschrijven. In dat eerste boek is Atticus Finch wel degelijk iemand met racistische ideeën en daar zat niemand in de jaren zestig op te wachten. Gelukkig dat Gregory Peck in zijn gewone leven nog wel het beeld van de goede blanke Amerikaan die zich inzet tegen racisme overeind heeft weten te houden.
Wayne Flint, een jarenlange vriend van Harper omschreef het als volgt: “I really like the new Atticus better than the old Atticus, because the new Atticus is more like me, more like my father, more like the world, more like reality. It’s To Kill a Mockingbird that is unbelievable, not Watchman.” En David Kirkland zag het zo: “It made people uncomfortable. Mockingbird has been given to so many of us as our dose of Americana. It has been the elixir that made us aspire to the Dream. To remain in our slumber. To remain asleep. Mockingbird was that book that was our sedative. Watchman was the book that would wake us up.” (bron: Yes Magazine)
Desondanks is de film To Kill a Mockingbird een aanrader en nog steeds een van mijn lievelingsfilms. Dat komt ook omdat ik nogal hou van films met stoffige omgevingen zoals in westerns, en van die houten veranda’s waar je in een schommelstoel of hangmat de wereld in alle rust in je op kunt nemen, En ook van die lieve en stoere tomboys, zoals Scout in deze film of Tatum O’Neal in Paper Moon die me altijd doen denken aan de kinderwereld van Tom Sawyer en Huckleberry Finn. En die doen me altijd weer denken aan mijn eigen kindertijd waarin ik vooral veel buiten aan het spelen was, al was die tijd niet zo spectaculair en spannend als die van Tom en Huckleberry.
