Afgelopen zondag een bezoek gebracht aan de expositie over filmregisseur Andrei Tarkovsky in filmmuseum Eye in Amsterdam.
Ik was zestien toen ik Solaris voor de eerste keer zag. Een jaar of wat later zond de VPRO enkele van zijn films uit en ik nam ze op met de Betamax videorecorder van mijn ouders. Daarna zag ik zijn films tijdens een retrospectief in een klein Filmhuis in Tilburg.
Unspoken feelings are unforgettable.
Andrei Tarkovsky
Jarenlang heb ik geen van zijn films gezien, zelfs geen foto’s. De expositie in Amsterdam was een soort van emotionele shock. Oude foto’s van Tarkovsky op de set, met zijn vader en zijn vrouw, zijn Duitse herder Dak en ontmoetingen met andere regisseurs uit die tijd, zoals Kurosawa en Bresson. Ook een hele serie polaroids die hij maakte en die dezelfde sfeer uitademen als zijn films.
Het was een vreemde middag, en dan te bedenken dat ik eerst niet wilde gaan. Waarom zou ik, want ik ken zijn films zo goed en wat heeft een expositie daar nu aan toe te voegen. En nu vraag ik me af waarom ik vooral naar films kijk die me niks zeggen, alleen maar omdat ze nieuw zijn of omdat ik ze nog niet heb gezien. Maar dat is een slechte reden, want films raken nooit op, er worden altijd weer nieuwe gemaakt. Hoe heb ik kunnen vergeten wat me echt raakt? Datzelfde geldt trouwens ook voor muziek en boeken. Tijd voor een algeheel retrospectief van wat er eigenlijk toe doet.
Modern mass culture, aimed at the “consumer”, the civilisation of prosthetics, is crippling people’s souls, setting up barriers between man and the crucial questions of his existence, his consciousness of himself as a spiritual being.
Andrei Tarkovsky
