Innerlijke visie of uiterlijke macht

Wat lees ik vanochtend – nadat ik even gekeken heb hoe het ervoor staat bij de Amerikaanse verkiezingen – in het boekje met de uitdagende titel Waar zijn we in hemelsnaam mee bezig? van Krishnamurti?

Wanneer het de mens (Trump) zelf aan innerlijke visie ontbreekt, krijgen uiterlijke macht en maatschappelijke positie enorm veel belang, dan is de individuele mens in toenemende mate aan gezag en dwang onderworpen en wordt hij een werktuig in handen van anderen. We zien dit alles om ons heen gebeuren. In tijden van crisis gaan democratische naties (Amerika) zich totalitair gedragen, ze vergeten eenvoudig hun democratische karakter en dwingen de mens hun regels te gehoorzamen.

Het klinkt me in de oren als een samenvatting van wat er nu in Amerika maar ook elders gaande is. Het gaat niet meer in inzichten, visie en feiten, alleen nog maar om macht en het beschermen van de eigen belangen of het eigen zelfbeeld. Of wat men vrijheid noemt maar wat eigenlijk neerkomt op doen waar je zin in hebt zonder last te krijgen van economische, emotionele of psychische bezwaren door de uitwerking van die tot je genomen ‘vrijheid’ op de omgeving en andere mensen.

Zolang een gemeenschap op geweld gebaseerd is heeft die altijd de een of andere vorm van gezag nodig. Onze huidige maatschappelijke structuur is gebaseerd op geweld, op onverdraagzaamheid. En de gemeenschap, dat ben jezelf in relatie tot de ander. Ben je uiteindelijk niet op eigenbelang uit? Is onze huidige verhouding niet op geweld gebaseerd? Want geweld betekent toch juist die zelfafzondering, dat isolement? Is heel ons dagelijks optreden geen proces van afzondering? En omdat iedereen zich isoleert wordt gezag onmisbaar om een zekere cohesie te scheppen, hetzij het gezag van de staat, hetzij het gezag van de georganiseerde godsdienst.

Dat lijkt me een aardige omschrijving van wat er gaande is. Niet alleen in Amerika, hoewel het daar momenteel wel heel erg actueel is. Bovenstaande geldt natuurlijk ook voor ons, voor ieder van ons en niet alleen maar de maatschappij, de politiek. Dus ook aan ons is de vraag iedere dag weer actueel: Waar zijn we in hemelsnaam mee bezig?